In deze rubriek leggen we alle wethouders Jeugd van de provincie Groningen 'langs de (transformatie)meetlat'. Deze keer Annelies Usmany, wethouder van de gemeente Appingedam.
Portefeuille: onder meer Jeugdzorg, Zorg en WMO, Financiën, Wonen en Welzijn
1. Staat het belang van de jeugdige voorop?
‘Natuurlijk staat dat voorop. Het is in het belang van de jongere dat hij goede en adequate zorg krijgt. Dat is het uitgangspunt. De kosten mogen niet leidend zijn voor de zorg die we leveren. Je kunt je als gemeente niet permitteren om het anders te doen. We dragen zorg voor onze inwoners.’
2. Zijn jeugdigen en ouders actief betrokken?
‘In de uitvoering zijn jeugdigen en hun ouders uiteraard betrokken. Je kunt een kind niet helpen als je niet ook zijn ouders meeneemt. Daar ligt wel een spanningsveld. Ouders hebben vaak andere ideeën over de zorg die nodig is dan het kind zelf. Door goed met elkaar af te stemmen komen we er in de praktijk meestal samen wel uit.’
3. Draagt het bij aan minder regeldruk voor professionals?
‘Wij hebben onze regeldruk flink verlaagd, ook in de jeugdzorg. Het uitgangspunt is dat we kijken wat er nodig is in een bepaalde context. Dan kan het best zijn dat je tot een oplossing komt die niet beschreven is in de regels. Sommige casussen zijn zo specifiek dat er net iets meer nodig is. We hebben ook een potje op de begroting voor ongeplande uitgaven. Professionals kunnen daar, na overleg met hun leidinggevende, gebruik van maken. Dat kan heel snel geregeld zijn, zonder allerlei administratieve rompslomp. Juist om het kind of de jongvolwassene incidenteel en voor een bepaalde periode dat extra’s te kunnen bieden.’
4. Draagt het bij aan de versterking van eigen kracht en verantwoordelijkheid van jeugdige en/of ouders?
‘Als mensen goed geholpen worden, gezien en gehoord worden, worden ze sterker. Daar ben ik echt van overtuigd. Onze jeugdzorgmedewerkers zijn er ongelooflijk goed in om naast de mensen te gaan staan. Het gaat om de gelijkwaardigheid, de benadering. Veel mensen voelen zich helemaal niet goed als ze een beroep doen op de gemeente. Wij doen er alles aan dat gevoel weg te nemen. Wij zijn er immers voor om onze inwoners die hulp te bieden.’
5. Draagt het bij aan normaliseren en ontzorgen?
‘We hebben verschillende programma’s binnen de gemeente gericht op preventief handelen. Tijdig signaleren dat het niet goed gaat en dan in actie komen, kan zwaardere zorg voorkomen worden. De praktijkondersteuner Jeugd bij de huisartsen heeft hier een belangrijk rol in. Door de ervaringen van deze praktijkondersteuner weten wij inmiddels dat hier veel 'winst' te behalen valt. We voorkomen zwaardere zorg. En dat is voor de kinderen en de gezinnen die het treft natuurlijk het beste.
‘Damsters veur Mekander' is onmisbaar in het ontzorgen en normaliseren. Het is een initiatief van de huisartsen en de gemeente. “Heb je een kwaal, ga je naar de huisarts, heb je een zorg, ga je naar de zorgbalie”, luidt een lokale uitspraak. Alle zorginstellingen en de welzijnsorganisatie zijn vertegenwoordigd in dit programma . Inwoners kunnen met elke zorgvraag over bijvoorbeeld inkomen, schulden, armoede, mantelzorg bij de balie terecht en daar wordt bekeken welke professional ermee aan de slag gaat. Er wordt inmiddels veel gebruik van gemaakt en hierdoor is het voor onze inwoners heel dichtbij om over welke zorgvraag dan ook hulp te ontvangen.’
6. Draagt het bij aan een betere samenwerking: 1 gezin, 1 plan, 1 regisseur?
‘Dat vind ik een lastige. Het is een mooi adagium, maar in de praktijk is het soms echt nodig dat meerder professionals zich met een gezin bezighouden. Soms is het gewoon te complex. Mede dankzij Damsters veur Mekander, waar professionals uit verschillende disciplines samenwerken lukt het wel steeds beter om één regisseur aan te wijzen.’
7. Draagt het bij aan jeugdhulp dichterbij (t)huis?
‘Het is natuurlijk altijd lastig om jeugdzorg fysiek dichterbij huis te krijgen. Het is onze eerste taak om goede zorg te leveren en zorg te dragen dat inwoners de hulp kunnen bereiken als deze niet dicht bij huis is.’
8. Is er sprake van de juiste zorg op het juiste moment, ook voor de complexe doelgroep?
‘Ik denk dat dit een proces is en dat we hier heel kritisch op moeten zijn. Als bestuurder wil ik graag weten over welke problematiek we het hebben. Daarom verdiep ik me regelmatig in – volstrekt geanonimiseerde – casussen. Ik zie dan waar ouders en kinderen mee worstelen. Hoe complex de problematiek soms kan zijn. En hoe ingewikkeld het is de juiste zorg te leveren.
‘We moeten blijven leren van elkaar, elkaar durven bevragen en ook ons licht opsteken bij andere gemeentes. De vraag of je weet wat de juiste zorg is, moet je voortdurend blijven stellen.’
9. Draagt het bij aan kostenbeheersing?
‘Goede en adequate zorg kost geld. Punt. Wel is het van belang goed te kijken naar hoeveel geld we waaraan uitgeven. Waren al die uitgaven nodig? Waarom is instelling A duurder dan instelling B? Waarom zijn de ongeveer 300 kinderen die in onze gemeente een beroep doen op de jeugdzorg, ons zoveel meer gaan kosten? Door antwoord te vinden op deze en andere vragen hopen we meer inzicht te krijgen in wat de jeugdzorg kost en waar besparingen mogelijk zijn. Maar voorop staat bij mij: ieder kind verdient de zorg die het nodig heeft!’